Zero Schools: పాఠశాలల్లో తెలంగాణ నంబర్‌ వన్‌

తెలంగాణ రాష్ట్రంలో (Zero Schools) జీరో పాఠశాలల అంశం ఇప్పుడు పెద్ద చర్చకు దారి తీస్తోంది. దేశవ్యాప్తంగా జీరో పాఠశాలల సంఖ్యలో తెలంగాణ మొదటి స్థానంలో ఉండటం విద్యాశాఖకు ఆందోళన కలిగించే అంశంగా మారింది. తాజా గణాంకాల ప్రకారం రాష్ట్రంలో మొత్తం 2,245 (Zero Schools) జీరో పాఠశాలలు ఉన్నాయి. అంటే అక్కడ విద్యార్థులు లేకపోవడం, లేదా విద్యార్థులు-ఉపాధ్యాయులు ఇద్దరూ లేకపోవడం జరుగుతోంది. ఇది ప్రభుత్వ విద్యా వ్యవస్థపై తీవ్ర ప్రభావం చూపే అవకాశముందని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.

ఈ 2,245 జీరో పాఠశాలల్లో అత్యంత ఆందోళనకరమైన విషయం ఏమిటంటే… వీటిలో 1,441 పాఠశాలల్లో విద్యార్థులు కూడా లేరు, టీచర్ల పోస్టులు కూడా లేవు. అంటే ఈ స్కూళ్లు పూర్తిగా నిర్జీవంగా మారాయి. ఈ కారణంగా ఈ 1,441 పాఠశాలలను ప్రస్తుతానికి మూసివేయాలని రాష్ట్ర విద్యాశాఖ నిర్ణయించింది. ఇప్పటికే ఈ దిశగా అధికారిక ప్రక్రియ మొదలైనట్లు సమాచారం.

మరోవైపు, సుమారు 600 పాఠశాలల్లో విద్యార్థులు లేనప్పటికీ ఉపాధ్యాయుల పోస్టులు మాత్రం ఉన్నాయి. ఈ స్కూళ్లపై ప్రభుత్వం ప్రత్యేకంగా సమీక్ష చేయాలని నిర్ణయించింది. అలాగే ఇతర శాఖల పరిధిలో ఉన్న మరో 200కు పైగా జీరో పాఠశాలల భవితవ్యంపై కూడా త్వరలోనే నిర్ణయం తీసుకోనున్నారు. ఈ నిర్ణయాలు తీసుకునే ముందు ఆయా ప్రాంతాల పరిస్థితులు, గ్రామస్తుల అభిప్రాయాలు, భవిష్యత్‌లో విద్యార్థుల సంఖ్య పెరిగే అవకాశం వంటి అంశాలను పరిశీలించనున్నట్లు అధికారులు చెబుతున్నారు.

విద్యాశాఖ అధికారులు స్పష్టంగా చెబుతున్న మరో కీలక విషయం ఏమిటంటే… గ్రామస్థులు తమ పిల్లలను ఆ పాఠశాలలకు పంపిస్తామని ముందుకు వస్తే, అలాంటి స్కూళ్లను వెంటనే తిరిగి ప్రారంభించి, అవసరమైన టీచర్లను నియమిస్తామని హామీ ఇస్తున్నారు. అంటే ప్రజల చొరవ ఉంటే ప్రభుత్వ పాఠశాలలను కాపాడే అవకాశం ఉందని అధికారులు చెబుతున్నారు. ప్రైవేట్ స్కూళ్ల వైపు పెరుగుతున్న మొగ్గు, వలసలు, జనాభా తగ్గుదల వంటి కారణాల వల్లే చాలా గ్రామాల్లో ప్రభుత్వ బడులు ఖాళీ అవుతున్నాయని అంచనా.

ఇక కేంద్ర విద్యాశాఖ ప్రతి విద్యా సంవత్సరం యూడైస్‌ (UDISE – Unified District Information System for Education) ద్వారా దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న పాఠశాలల వివరాలను సేకరిస్తుంది. ఈ డేటా ఆధారంగా రాష్ట్రాల పనితీరును అంచనా వేసేందుకు పీజీఐ (Performance Grading Index) స్కోర్‌ను ప్రకటిస్తుంది. ఈ సూచికలో స్కూళ్ల సంఖ్య, ఉపాధ్యాయుల సంఖ్య, విద్యార్థుల నమోదు, విద్యార్థి-ఉపాధ్యాయుల నిష్పత్తి, మౌలిక వసతులు, జీరో పాఠశాలల సంఖ్య వంటి అనేక అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటారు.

జీరో పాఠశాలలు ఎక్కువగా ఉన్న రాష్ట్రాల్లో పీజీఐ స్కోర్ గణనీయంగా తగ్గుతుంది. అదే ఇప్పుడు తెలంగాణకు పెద్ద సమస్యగా మారింది. ఒకవైపు విద్యలో పురోగతి సాధిస్తున్నామని చెప్పుకుంటున్నా, మరోవైపు ఈ స్థాయిలో జీరో పాఠశాలలు ఉండటం రాష్ట్ర ప్రతిష్ఠపై ప్రభావం చూపే అవకాశం ఉంది. అందుకే విద్యాశాఖ ఈ అంశాన్ని అత్యంత ప్రాధాన్యతగా తీసుకుని నిర్ణయాలు తీసుకుంటోంది.

మొత్తంగా చూస్తే, జీరో పాఠశాలల సమస్య కేవలం సంఖ్యల సమస్య కాదు. ఇది గ్రామీణ విద్య భవిష్యత్తుతో ముడిపడి ఉన్న అంశం. ప్రజల భాగస్వామ్యం, ప్రభుత్వ చర్యలు సమన్వయంతో సాగితేనే తెలంగాణలో ప్రభుత్వ పాఠశాలల వ్యవస్థను తిరిగి బలోపేతం చేయగలమని విద్యావేత్తలు అభిప్రాయపడుతున్నారు.