బ్రహ్మపుత్ర నదిపై చైనా (China) చేపడుతున్న భారీ ప్రాజెక్ట్ తీవ్ర ఆందోళనలకు కారణమవుతోంది.ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద హైడ్రోపవర్ ప్రాజెక్ట్గా దీన్ని అభివృద్ధి చేయాలని చైనా (China) ప్రణాళికలు రూపొందిస్తోంది.ఈ మెగా డ్యాం నిర్మాణానికి సుమారు 168 బిలియన్ డాలర్ల ఖర్చు అంచనా వేస్తున్నారు.టిబెట్ ప్రాంతంలో ప్రవహించే యార్లుంగ్ సాంగ్పో నదిపైనే ఈ ప్రాజెక్ట్ను నిర్మిస్తున్నారు.ఈ నదినే భారత్లో బ్రహ్మపుత్రగా పిలుస్తారు.భారత్లోకి ప్రవేశించిన తర్వాత ఈ నది అసోం, అరుణాచల్ ప్రదేశ్ ప్రాంతాలకు జీవనాడిగా మారుతుంది.
చైనా ఈ ప్రాజెక్ట్లో 2 వేల మీటర్ల ఎత్తు తేడాను ఉపయోగించనుంది.భారీ డ్యామ్లు, రిజర్వాయర్లు, సొరంగాలు నిర్మించేందుకు సిద్ధమవుతోంది.అండర్గ్రౌండ్ పవర్ స్టేషన్లను కూడా ఏర్పాటు చేయాలని ప్రణాళికలు రూపొందిస్తోంది.ఈ ప్రాజెక్ట్ పూర్తయితే భారీగా విద్యుత్ ఉత్పత్తి సాధ్యమవుతుందని చైనా చెబుతోంది.అయితే ఈ ప్రాజెక్ట్ వల్ల దిగువ దేశాలకు తీవ్ర ప్రభావాలు ఉంటాయని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.ముఖ్యంగా భారత్లోని ఈశాన్య రాష్ట్రాలకు ఇది పెద్ద ముప్పుగా మారే అవకాశం ఉందని అంటున్నారు.అసోం, అరుణాచల్ ప్రదేశ్లలో కోట్ల మంది జీవనాధారం ఈ నదిపైనే ఆధారపడి ఉంది.
చైనా ఇష్టానుసారం నీటిని నిల్వ చేస్తే నది ప్రవాహం తగ్గిపోతుందని నిపుణుల అభిప్రాయం.అలాగే అకస్మాత్తుగా నీటిని విడుదల చేస్తే భారీ వరదలు సంభవించే ప్రమాదం ఉంది.వ్యవసాయం, మత్స్య సంపద, తాగునీరు అన్నీ ప్రభావితమయ్యే అవకాశం ఉందని చెబుతున్నారు.ఈ ప్రాజెక్ట్పై అరుణాచల్ ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి పేమా ఖాండు తీవ్ర ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.ఇది ఒక “టైమ్ బాంబ్” లాంటిదని ఆయన వ్యాఖ్యానించారు.చైనా తీసుకునే నిర్ణయాలపై భారత్కు ఎలాంటి నియంత్రణ లేదని అన్నారు.భవిష్యత్తులో ఇది పెద్ద విపత్తుకు దారి తీసే అవకాశం ఉందని హెచ్చరించారు.
ఈ ప్రాంతం భూకంపాలకు అత్యంత సున్నితమైనదిగా గుర్తించబడింది.ఇక్కడ చిన్న భూకంపం జరిగినా డ్యామ్కు నష్టం జరిగే ప్రమాదం ఉంది.అలాంటి పరిస్థితుల్లో దిగువ ప్రాంతాల్లో భారీ విధ్వంసం సంభవించవచ్చని నిపుణులు చెబుతున్నారు.కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ అంశాన్ని సీరియస్గా పరిగణిస్తోంది.కేంద్ర విదేశాంగ శాఖ ఈ ప్రాజెక్ట్పై నిరంతర పర్యవేక్షణ చేస్తున్నట్లు తెలిపింది.దిగువ ప్రాంతాల ప్రజల ప్రయోజనాలను కాపాడేందుకు అవసరమైన చర్యలు తీసుకుంటామని పార్లమెంట్లో స్పష్టం చేసింది.బ్రహ్మపుత్ర నదికి భారత్లోనే వర్షాలు, ఉపనదుల నుంచి ఎక్కువ నీరు చేరుతుందని నిపుణులు గుర్తుచేస్తున్నారు.కానీ పై ప్రవాహంలో చైనా చేసే మార్పులు నది సహజ స్వరూపాన్ని దెబ్బతీస్తాయని హెచ్చరిస్తున్నారు.
చైనా మాత్రం తమ ప్రాజెక్ట్ వల్ల భారత్కు ఎలాంటి నష్టం ఉండదని చెబుతోంది.దిగువ దేశాల ప్రయోజనాలను పరిగణలోకి తీసుకునే నిర్మాణమే ఇది అని వివరణ ఇస్తోంది.అయితే చైనా హామీలపై నిపుణులు పూర్తిగా విశ్వాసం వ్యక్తం చేయడం లేదు.బ్రహ్మపుత్రపై ఈ మెగా డ్యాం నిర్మాణం భారత్–చైనా సంబంధాల్లో మరో కీలక అంశంగా మారింది.రాబోయే రోజుల్లో ఈ ప్రాజెక్ట్పై మరింత రాజకీయ, దౌత్య చర్చలు జరగనున్నాయి.
Also read:
- Prabhas: ‘ది రాజాసాబ్’ పాట లాంచ్లో నిధి అగర్వాల్కు అసౌకర్యం
- Manchu Manoj: ఫ్యాన్స్కు గూస్బంప్స్ ఇచ్చిన డైలాగ్స్